چكيده
صنعت بیمه در دهه اخیر با دگرگونیهای عمیقی روبهرو شده است. ظهور فناوریهای نوین، مرزهای سنتی بیمهگری را درنوردیده و مسیر جدیدی از نوآوری و رقابت را رقم زده است. این تغییرات، منجر به شکلگیری نسل تازهای از بازیگران فناور و پلتفرمهای دیجیتال شده و ساختار صنعت را به سوی اکوسیستم باز و دادهمحور سوق دادهاند. در چنین شرایطی، نهاد ناظر بیمه با چالشهای نوظهوری در زمینههای تنظیمگری، ارزیابی ریسک، و نظارت بر بازار مواجه است و باید از یک نهاد کنترلمحور و پسنگر به یک نظام نظارتی هوشمند، دادهمحور و پیشنگر تبدیل شود. این پژوهش، با هدف شناسایی و تبیین الزامات پیادهسازی تحول دیجیتال در ساختار نظارتی صنعت بیمه ایران است.
برای این منظور، با مرور ادبیات نظری مجموعهای از شاخصها و عوامل اثرگذار استخراج شد. سپس از طریق نظرسنجی از ۱۵ نفر از خبرگان، شاخصها بومیسازی و نهایی شد. در مرحله بعد، با استفاده از روش دیمتل فازی، روابط علّی میان عوامل شناسایی و میزان تأثیرگذاری و تأثیرپذیری هر یک تعیین و با بهرهگیری از روش بهترین-بدترین فازی، وزن نسبی و اولویت نهایی عوامل و زیرعوامل محاسبه شد.
نتایج پژوهش نشان داد که دو محور «حکمرانی و معماری کلان نظارت دیجیتال» و «زیرساختهای فناورانه و دادهمحور نظارت» بیشترین تأثیرگذاری را در میان سایر حوزهها دارند. همچنین، محور «توسعه شایستگیها و توانمندسازی سرمایه انسانی در نهاد ناظر» نقشی بنیادین در تحقق تحول دیجیتال پایدار دارد. همچنین استقرار پلتفرمهای SupTech، تدوین معماری کلان داده و ایجاد نظامهای همکاری میان نهاد ناظر، شرکتهای بیمه و InsurTechها از پیشنیازهای اصلی دستیابی به نظارت هوشمند و دادهمحور در صنعت بیمه هستند. این پژوهش تحول دیجیتال در نهاد ناظر را بهصورت نظاممند و با ترکیب دو روش تحلیلی فازی بررسی کرده و نقشهراهی برای سیاستگذاران در مسیر تحقق تحول دیجیتال در نهاد نظارتی ارائه کرده است.
واژگان كليدی:
تحول دیجیتال، ساختار نظارتی، صنعت بیمه، فناوریهای نوین
دریافت متن کامل مقاله