جانشین رئیس پلیس راهور فراجا روز دوشنبه ۲۴ آذر 1404 گفت: در ایران سالانه حدود ۲۰ هزار نفر در تصادفات رانندگی جان خود را از دست میدهند و نزدیک به ۴۰۰ هزار نفر مصدوم میشوند که ۱۰ تا ۱۵ درصد آنان دچار معلولیت میشوند.
حسن مؤمنی، با یادآوری این که با وجود رشد شدید مؤلفههای ترافیکی از جمله جمعیت و حجم خودروها، تصادفات تا حدی کنترل شده است، گفت: «حدود ۲۰ سال پیش، تعداد وسایل نقلیه کشور نسبت به آن زمان ۵۷۷ درصد رشد داشته است، تعداد دارندگان گواهینامه ۲۱۸ درصد افزایش یافته و جمعیت نیز حدود ۳۲ درصد رشد کرده است. همچنین حجم تردد وسایل نقلیه به بیش از ۶۲۱ درصد رسیده که اغلب با روشهای سنتی مدیریت میشد.»
وی افزود: «اگر دوربینهای ثبت تخلف و سامانههای کنترلی در سالهای گذشته راهاندازی نمیشد، قطعاً امروز شرایط به مراتب بدتر بود.»
رشد دوباره تصادفات در سال جاری
جانشین رئیس پلیس راهور فراجا با اشاره به افزایش دوباره تصادفات در سال جاری، گفت: «متأسفانه در سال ۱۴۰۳ پس از چند سال کاهش، دوباره شاهد رشد تصادفات هستیم. بر اساس آمار رسمی پزشکی قانونی، در هفتماهه نخست امسال حدود ۳ تا ۴ درصد افزایش جانباختگان ثبت شده و ۱۲ هزار و ۷۸۰ نفر از هموطنانمان جان خود را در تصادفات از دست دادهاند.»
وی ادامه داد: «نکته نگرانکننده این است که این افزایش بیشتر در حوزه درونشهری رخ داده؛ بهطوریکه تصادفات درونشهری حدود ۱۰ درصد رشد داشته، در حالی که افزایش تصادفات برونشهری تنها حدود یکونیم درصد بوده است. این روند در سالهای گذشته سابقه نداشته است.»
آقای مومنی با اشاره به سهم بالای تهران گفت: «سهم تهران از کل تصادفات درونشهری کشور حدود ۱۷ درصد است، اما در هفتماهه امسال، ۶۰ درصد از افزایش تصادفات درونشهری کشور مربوط به تهران بوده است؛ یعنی از ۲۷۴ افزایش جانباخته در شهرها، بیش از ۶۰ درصد آن به تهران اختصاص دارد.»
بار مالی سنگین تصادفات
وی با تأکید بر این که بیشترین قربانیان تصادفات درونشهری، کاربران آسیبپذیر یعنی موتورسواران و عابران پیاده هستند، گفت: «هزینه تصادفات برای کشور بسیار سنگین است؛ بر آوردها نشان میدهد حدود ۱۹ درصد بودجه کشور به صورت مستقیم و غیرمستقیم صرف تبعات تصادفات میشود، در حالی که هزینه پیشگیری و استفاده از فناوریهای نوین در مقایسه با این خسارتها بسیار ناچیز است.»
مومنی با اشاره به بار سنگین اقتصادی تصادفات و این که در مجموع، ۷ الی ۸ درصد تولید ناخالص ملی کشور صرف هزینههای مستقیم و غیرمستقیم ناشی از تصادفات میشود، گفت: «این رقم بسیار قابل تأمل است. بهگونهای که هر میزان رشد اقتصادی و هر اقدامی برای توسعه انجام میشود، عملاً تحتالشعاع خسارات ناشی از تصادفات قرار میگیرد.»
پدیده جوانمرگی در تصادفات
وی با اشاره به اینکه با پدیده جوانمرگی در تصادفات مواجه هستیم، ادامه داد: «در حالی که کشور سیاست جوانی جمعیت را دنبال میکند، متأسفانه بیشترین قربانیان تصادفات از میان جوانان و نیروهای مولد جامعه هستند. حدود ۲۰ درصد جانباختگان تصادفات در بازه سنی ۲۱ تا ۳۰ سال قرار دارند و بیش از ۶۰ درصد جانباختگان را افراد در سن کار تشکیل میدهند. این موضوع خسارات جبرانناپذیری را از نظر انسانی، اقتصادی و اجتماعی به کشور وارد میکند.»
جانشین رئیس پلیس راهور فراجا درباره به کارگیری فناوریهای نوین برای کاهش آمار تصادف نیز گفت: «در حوزه کاهش تصادفات، اختیار انتخاب نداریم و ناگزیر باید به سمت استفاده از فناوریهای نوین حرکت کنیم. در عصر هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و فناوریهای نوظهور، نمیتوان با ابزارها و روشهای سالهای گذشته مسائل امروز را حل کرد. سرعت رشد فناوری بسیار بالاست و اگر از این ظرفیتها بهدرستی استفاده نکنیم، از روند تحولات عقب خواهیم ماند.»
تبعات روانی و جسمی تصادفات
وی تصریح کرد: «معضل تصادفات تنها به جانباختگان و مجروحان محدود نمیشود، بلکه تبعات روانی، جسمی، اتلاف منابع، آلودگی و کاهش کیفیت زندگی را نیز به دنبال دارد؛ در حالی که برای بسیاری از این مشکلات، راهحلهای فناورانه وجود دارد.»
مومنی با اشاره به تجربه موفق هوشمندسازی در سایر حوزهها گفت: «همانگونه که در نظام بانکی، نوبتدهی اینترنتی و خدمات غیرحضوری باعث کاهش مراجعات و اتلاف وقت مردم شده، در حوزه ترافیک و خدمات راهور نیز باید مراجعات حضوری به حداقل برسد و فرآیندها به سامانههای هوشمند واگذار شود. امروز این امکان وجود دارد که با بهرهگیری از هوش مصنوعی، بسیاری از امور از جمله احراز اصالت و بررسیها بدون حضور فیزیکی انجام شود.»
مقایسه با آمار مرگ و میر جادهای در جهان
ایران پرتلفاتترین کشور جهان نیست، اما نرخ مرگومیر جادهای آن بالاتر از متوسط جهانی و بیشتر از بسیاری از کشورهای توسعهیافته است.
نرخ مرگومیر ناشی از تصادفات رانندگی در ایران در حدود ۲۰ تا ۲۴ نفر به ازای هر صد هزار نفر جمعیت گزارش شده که بیشتر از متوسط جهانی است و نشان میدهد ایران در میان کشورهایی با نرخ نسبتاً بالا قرار دارد.